Help de Elna weer op de rails.
Uniek bij Museum Buurtspoorweg is de uitgebreide collectie cultureel erfgoed op het gebied van (lokaal)spoor. Met ruim 80 stuks materieel is de collectie zelfs één van de grootste van Europa. Een collectie om trots op te zijn. En zuinig. Want erfgoed moet je veilig stellen voor de toekomst. En dat is waar Museum Buurtspoorweg goed in is. Vanaf september begint een nieuwe project, de revisie van de grootste stoomlocomotief uit de collectie van het museum; Loc 5, de ELNA.
Zwaarste, grootste én sterkste stoomlocomotief
ELNA is de zwaarste, grootste en sterkste stoomlocomotief uit de collectie van Museum Buurtspoorweg Deze in 1927 door Henschel gebouwde standaardloc symboliseert het vervoer bij de Duitse particuliere spoorwegbedrijven in de roerige jaren twintig van de vorige eeuw. Toen de broekriem moest worden aangetrokken en besparen waar mogelijk het credo was. Deze moderne, efficiënte locomotief was daar een uitvloeisel van. Deze imposante machine werd oorspronkelijk ingezet bij de Teutoburger Waldeisenbahn (TWE) tussen Ibbenbüren en Gütersloh, niet ver van de Nederlandse grens. Vergelijkbare locomotieven werden door de Ahaus Alstätter Eisenbahn gebruikt voor het rijden van goederentreinen naar voormalige station Enschede-Zuid. Uiteindelijk werd de loc in 1972 overgenomen door Museum Buurtspoorweg.
De bijnaam van de locomotief, ‘Elna’, refereert aan Engeren Lokomotiv-Normen-Ausschuß. Een commissie die een standaardisatieprogramma voor locomotieven opstelde voor Duitse particulieren spoorwegbedrijven in crisistijd. Ze werden ontwikkeld in een tijd dat de spoorwegen moesten bezuinigen. Een efficiënte locomotief moest zorgen voor geringere bouw-, exploitatie- en onderhoudskosten.
Kennisoverdracht van groot belang
In 1993 werd de locomotief in eigen beheer door medewerkers van de Museum Buurtspoorweg gerestaureerd en twee jaar later opnieuw in gebruik genomen. Na 20 jaar dienst te hebben gedaan, werd ze in 2015 buiten dienst gesteld, in afwachting van een revisie. Ter voorbereiding daarop werd de ketel eind 2018 naar de fabriekshal van Stork Thermeq in Hengelo overgebracht. Daar werd na inspectie duidelijk dat enkele onderdelen, waaronder zogenaamde vlampijpen en -buizen, moeten worden vervangen. Door een substantiële financiële bijdrage van het Roelvinkfonds konden deze pijpen en buizen onlangs worden besteld.
Het revisieproces van de Elna wordt binnen de MBS gebruikt als een project waarbij kennisoverdracht op een nieuwe generatie medewerkers een belangrijk speerpunt is. Het gaat over kennis en kunde over stoomlocomotieven in het algemeen en revisies in het bijzonder. Om hierbij zoveel mogelijk vrijwilligers te betrekken, is afgelopen zomer een revisieteam samengesteld. Deze groep bestaat uit negen, zowel ervaren als minder ervaren MBS’ers die gezamenlijk hun schouders onder dit project zullen zetten.
Koop je eigen stukje stoomlocomotief
Revisies als deze zijn niet alleen tijdrovend, ze kosten ook geld. Veel geld zelfs. Ondanks bijdragen van het Roelvinkfonds, particulieren en bedrijven, is er nog een flink bedrag extra nodig om de revisie van de Elna uiteindelijk af te kunnen ronden. Daarom is de MBS een crowdfund-actie begonnen onder de noemer ‘Help de Elna weer op de rails’, waarbij je symbolisch je eigen stukje stoomlocomotief kunt kopen. Elk stukje gaat vergezeld van een certificaat met uniek nummer. Het geld uit deze actie komt geheel ten goede aan de restauratie van een heel bijzonder stuk cultureel erfgoed. Daarnaast is de voortgang van het restauratieproject uitgebreid te volgen. Zo is er een speciale Facebookpagina opgezet (@steunELNA) en houden we alle gulle gevers persoonlijk op de hoogte door middel van een periodieke nieuwsbrief via e-mail.
Kijk voor meer informatie over dit bijzondere project en de crowdfund-actie op de website van Museum Buurtspoorweg